Wie ooit een verre reis met kinderen maakte, weet hoeveel impact verandering kan hebben. Een andere taal, een nieuw bed, onbekend eten, het vraagt flexibiliteit en aanpassingsvermogen. Gelukkig keren reizigers na weken of maanden terug naar de vertrouwde basis met een ervaring rijker.
Bij emigratie ligt dat anders. Voor kinderen is er geen “terug naar huis”. Er is een nieuwe school, nieuwe vrienden, een nieuw dagelijks leven. En dat vraagt veel meer dan koffers pakken en een huis regelen.
Kinderen passen zich niet altijd vanzelf aan
Veel ouders horen: “Kinderen passen zich snel aan.” En dat klopt aan de buitenkant. In de eerste weken zie je je kind vaak enthousiast meedoen. Het draait op adrenaline en nieuwsgierigheid. Maar juist na die eerste maanden of zelfs na het 1e jaar, als de rust terugkeert, komt de echte verwerking: het besef dat alles anders is.
Dat kan zich uiten in boosheid, heimwee, terugtrekken of concentratieproblemen. Niet omdat een kind “lastig” is, maar omdat het zich door een rouwproces heen beweegt.
Ook hechte gezinnen krijgen ermee te maken
Uit onderzoek en praktijkervaring blijkt dat twee derde van de kinderen boven de 7 jaar zich na emigratie niet lekker in zijn vel voelt. Vaak pas na enkele maanden. En het pijnlijke is: kinderen praten hier zelden over met hun ouders. Waarom niet? Omdat ze voelen dat emigreren de droom van hun ouders is. Ze willen die droom niet verpesten.
Misschien hoor ik je nu denken: “Maar ons gezin is heel hecht, wij praten overal over.” Toch zie ik dit ook bij de meest liefdevolle gezinnen gebeuren. Zelfs daar houden kinderen hun gevoelens vaak binnen, of laten ze die zien via gedrag in plaats van woorden.
Emigreren is iets anders dan reizen
Veel gezinnen die al vaker met hun kinderen hebben gereisd, denken bij emigratie: “Wij zijn dit gewend, ze passen zich wel aan.” En ja: reizen geeft ervaring met flexibiliteit. Maar emigreren is iets anders.
Tijdens reizen is er altijd een eindpunt: terug naar huis. Bij emigratie ontbreekt dat vangnet. Voor kinderen betekent dat: geen tijdelijke verandering, maar een blijvende breuk. Dat maakt de impact groter, zelfs voor kinderen die tijdens reizen altijd vrolijk en flexibel waren.
Juist deze gezinnen worden soms verrast: kinderen die onderweg altijd vrolijk en soepel meededen, blijken maanden na emigratie ineens last te krijgen van boosheid, heimwee of teruggetrokken gedrag. Het is geen teken dat je iets fout hebt gedaan – het is een teken dat emigratie dieper raakt dan reizen.
Een praktijkvoorbeeld uit de begeleiding
Ik herinner me een gezin dat ik begeleidde bij hun verhuizing naar Spanje. Ze hadden met hun kinderen al veel gereisd: van campertochten door Europa tot een lange reis naar Azië. Hun oudste zoon had in Thailand nog lachend nieuwe vriendjes gemaakt op straat, en de jongste sliep overal: van hangmat tot logeerbed.
Toen ze in Spanje gingen wonen, verwachtten de ouders dat het net zo zou gaan. In de eerste weken leek dat ook zo: de kinderen waren nieuwsgierig en enthousiast. Maar na zes maanden begon hun oudste zoon steeds vaker te zeggen dat hij terug wilde naar zijn oude school. Hij werd sneller boos en trok zich terug. De jongste sliep opeens slecht en huilde vaak voor het slapengaan.
De ouders schrokken, want dit hadden ze nooit eerder meegemaakt. Tijdens hun reizen waren de kinderen altijd flexibel geweest. Het verschil? Dit keer was er geen thuisbasis meer om naar terug te keren. Het besef dat dit blijvend was, maakte de emoties zwaarder. Pas toen de ouders leerden ruimte te geven aan dat rouwproces, en houvast in het dagelijks leven in te bouwen, begonnen de kinderen zich echt te settelen.
Drie tips voor ouders die gaan emigreren
- Maak ruimte voor emoties, ook de lastige. Een kind dat zegt: “Ik wil terug naar ons oude huis” of boos wordt om kleine dingen, vertelt eigenlijk dat het zich niet prettig voelt. Het is geen teken dat emigreren mislukt is, maar dat je kind steun nodig heeft.
- Bouw ritme en voorspelbaarheid in. Nieuwe prikkels zijn intens. Een vast avondritueel of een herkenbaar weekendmoment geeft houvast en helpt kinderen zich veilig te voelen.
- Betrek je kind actief bij de voorbereiding. Laat je kind vragen stellen, meedenken over keuzes en een stukje eigen invloed ervaren. Dat vergroot de veerkracht en het vertrouwen.
Voorbereiding is cruciaal voor een zachte landing
Emigreren is een grote stap, voor ouders én kinderen. Waar wij volwassenen rationeel kunnen overzien waarom we verhuizen, moet een kind vooral leren omgaan met gevoelens van verlies en verandering. Hoe beter je dat als gezin herkent en ondersteunt, hoe groter de kans dat je kind niet alleen meegaat, maar ook écht kan landen.
Over de auteur
Francis begeleidt gezinnen die emigreren met kinderen bij de emotionele en psychologische kant van deze stap. Ze ontwikkelde De Heldenreis, een traject dat ouders en kinderen helpt om stevig en verbonden hun nieuwe leven op te bouwen.
Wil je ontdekken wat jouw kind écht nodig heeft in dit proces? Download gratis:
- De Emigratiespiegel – 7 vragen die je kind niet hardop stelt, maar wél voelt
- De Signalenlijst, signalen die je kind laat zien als het niets zegt.
via heldenreis.com/home.
Liefs,
Francis
De Heldenreis
Emotionele ondersteuning bij emigreren met kinderen
